Là những làng nghề chè, có vùng nguyên liệu ổn định và kinh nghiệm sản xuất lâu năm, nhưng nhiều hộ dân ở 2 thôn Kim Lan, Đồng Bòng xã Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên đang phải bán chè tươi thay vì chế biến. Nguyên nhân từ một vấn đề tưởng chừng rất cơ bản: đó là nguồn điện yếu, chập chờn, không đáp ứng nhu cầu.
Kim Lan là một trong những thôn được công nhận là làng nghề làm chè truyền thống của xã Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên. Những đồi chè xanh vẫn đều đặn cho thu hoạch, người dân vẫn gắn bó với cây chè như kế sinh nhai chính. Thế nhưng, phía sau nhịp lao động cần mẫn ấy là nỗi lo thường trực về nguồn điện không ổn định, kéo dài nhiều năm nay.
Tại gia đình bà Nịnh Thị Thanh, việc thu hái chè vẫn diễn ra khẩn trương mỗi ngày. Tuy nhiên, thay vì chế biến chè khô để nâng cao giá trị, gia đình bà cũng như nhiều hộ khác buộc phải bán chè tươi cho thương lái. Những chiếc máy sao, máy vò – thiết bị quan trọng để chế biến và tạo nên giá trị chất lượng của nghề làm chè lại không thể vận hành khi điện yếu, lúc có lúc không. Người dân rơi vào thế bị động, chấp nhận bán tươi với giá cả bấp bênh, nhất là khi thời tiết không thuận lợi.
“Bà con sắm đầy đủ đồ dùng trong nhà nhưng mà điện yếu không thể sao, vò chè được nên thường bán chè tươi thôi. Chè tươi thì kể cả có đắt rẻ bà con cũng phải bán bởi vì không thể làm chế biến được. Rất tổn thất về thu nhập cho bà con”, bà Thanh chia sẻ.
Không chỉ ảnh hưởng đến sản xuất, điện yếu còn làm xáo trộn sinh hoạt hằng ngày. Ông Trương Minh Tâm, một người dân làm chè Kim Lan cho biết, việc nấu cơm cũng phải tranh thủ từ đầu giờ chiều, bởi vì buổi tối, khi nhu cầu sử dụng điện tăng cao, nguồn điện không đủ để phục vụ những sinh hoạt tối thiểu.
Tình trạng này kéo dài khiến gia đình ông Tâm phải bán dần các thiết bị chế biến chè đã đầu tư trước đó. Nghề chè vì thế cũng dần thu hẹp, không còn giữ được vai trò là sinh kế chính như trước. Ông Tâm cho biết: “Trước đây thì gia đình cũng mua máy vò rồi máy sao chè. Nhưng do điện yếu quá nên hai, ba năm nay gia đình không dùng nữa, máy vò cũng bán rồi. Bây giờ còn mỗi chiếc máy tôn sao chè thì lâu lâu gia đình mới mang ra sao chè uống, quay bằng tay thủ công thôi”.
Thôn Kim Lan có 142 hộ dân, trong đó hơn 70 hộ đang chịu ảnh hưởng trực tiếp bởi tình trạng điện yếu, chập chờn. Dù là làng nghề chè, nhưng hiện nay phần lớn người dân chỉ có thể bán chè tươi, không đủ điều kiện để chế biến, xây dựng thương hiệu hay nâng cao giá trị sản phẩm.
Ông Nịnh Văn Thể, Bí thư chi bộ thôn Kim Lan cho biết: “Trong những năm trở lại đây thì điện ở khu vực xóm Kim Lan cực kỳ yếu. Bà con sinh hoạt phải từ sớm, tầm 1–2 giờ chiều là bắt đầu cắm cơm. Còn sản xuất thì thật sự không thể phục vụ cho chế biến chè. Điện càng ngày càng yếu, bà con trong thôn 100% là làm nghề chè nhưng không thể chế biến chè để bán”.
Đại diện hợp tác xã (HTX) Thủy Tiên Thành, đơn vị quản lý hệ thống điện hạ thế trên địa bàn cho biết, hiện hợp tác xã đang vận hành gần 40km đường dây, cung cấp điện cho hơn 2.000 hộ dân. Do khoảng cách từ trạm biến áp đến các hộ dân có nơi kéo dài gần 2km, vượt xa mức thông thường, nên nguồn điện không đáp ứng được nhu cầu sử dụng, thường sụt áp hoặc quá tải cục bộ. Trong đó, Kim Lan và Đồng Bòng là hai thôn chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với gần 200 hộ dân gặp khó khăn trong sinh hoạt và sản xuất. HTX đã đầu tư thêm trạm điện và đường dây hạ thế nhưng vẫn chưa thể đáp ứng được nhu cầu điện ngày càng tăng, đặc biệt là điện phục vụ sản xuất.
“Bà con đã rất nhiều lấn có ý kiến rồi, bây giờ ngành điện lực không nâng cấp thì bà con sẽ rất khó khăn, không biết làm thế nào cả. Còn chúng tôi là hợp tác xã chỉ được giao quyền quản lý, vận hành đường điện hạ áp. Nếu được ngành điện đầu tư trạm biến áp ở khu vực trong thôn thì chúng tôi sẽ cùng phối hợp với bà con nhân dân nâng cấp đường hạ áp này cung cấp điện đủ cho bà con sản xuất và đảm bảo cuộc sống và phát triển kinh tế”, ông Lại Quang Ngọc, Giám đốc HTX Thủy Tiên Thành cho biết.
Từ nhu cầu thực tế, người dân mong muốn ngành điện lực sớm xem xét đầu tư trạm biến áp mới, nâng cấp hạ tầng, bảo đảm nguồn điện ổn định hơn, bởi với một làng nghề, điện không chỉ là điều kiện sinh hoạt, mà còn là yếu tố then chốt để duy trì sản xuất, giữ nghề và phát triển kinh tế bền vững.
Nguồn: https://vov.vn/kinh-te/lang-nghe-o-thai-nguyen-chat-vat-vi-thieu-dien-post1254154.vov
