TPO – Ngày mai 21/10, theo kế hoạch, Tòa án Nhân dân khu vực 6, tỉnh Lào Cai sẽ xét xử vụ kiện giữa Công ty Cổ phần Đầu tư Y tế Việt Mỹ và Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai (nay là Bệnh viện Đa khoa số 2 tỉnh Lào Cai), liên quan đến gói thầu hệ thống máy gia tốc tuyến tính điều trị ung thư (gọi tắt là hệ thống máy xạ trị) trị giá gần 88 tỷ đồng. Đây là vụ việc phức tạp, căng thẳng, kéo dài, khiến bệnh nhân ung thư mất đi cơ hội được xạ trị tại Lào Cai…
Đơn vị bị đánh trượt thấy nhiều bất thường, quyết đưa vụ việc ra toà
Theo kế hoạch được phê duyệt, gói thầu có giá dự toán 87,9 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh Lào Cai, thời gian mời thầu vào tháng 11/2024 trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia. Sau đó, gói thầu có hai nhà thầu tham dự là Công ty Cổ phần Đầu tư Y tế Việt Mỹ (viết tắt là Công ty Việt Mỹ), bỏ giá 63 tỷ đồng, và Công ty Cổ phần Armephaco (viết tắt là Công ty Armephaco), bỏ giá 79,9 tỷ đồng. Kết quả, Armephaco được công bố trúng thầu dù công ty này bỏ giá cao hơn.
Là đơn vị nhiều kinh nghiệm từng trúng thầu các dự án lớn tại Bệnh viện K trung ương, Bệnh viện ung bướu Hồ Chí Minh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Thọ…, Công ty Việt Mỹ bất ngờ khi bị đánh trượt, dù đã bỏ giá thầu thấp hơn. Vì vậy, công ty này khiếu nại, tố cáo và quyết định đưa vụ việc ra toà.
Điều mà Công ty Việt Mỹ thấy bất bình nhất là sự “thần tốc” trong việc hoàn thành thủ tục cho Armephaco trúng gói thầu này. Cụ thể, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai gia hạn thời gian làm rõ hồ sơ dự thầu của Việt Mỹ đến 17h ngày 30/12/2024. Nhưng cũng chính trong ngày này, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai hoàn tất quyết định phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu và hoàn thành ký hợp đồng với Công ty Armephaco.
Công ty Việt Mỹ cho rằng, toàn bộ quá trình này bao gồm các bước đánh giá, thẩm định, mời thương thảo và ký kết hợp đồng. Theo quy trình thông thường, các bước này thường mất khoảng một tuần, chứ không phải chỉ vài giờ như đã diễn ra. Từ đó, Việt Mỹ nghi ngờ, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai đã làm sẵn quyết định phê duyệt kết quả trúng thầu và hợp đồng cho Armephaco. Việc này, chỉ cần kiểm tra thao tác trong tài khoản đấu thầu của Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai là có thể làm rõ.
Nội dung thứ 2 mà Việt Mỹ tố cáo và đưa bên mời thầu ra toà là việc phân loại thiết bị đo liều xạ trị (dosimetry system) – cấu phần quan trọng của hệ thống máy xạ trị. Theo hồ sơ dự thầu của Armephaco, thiết bị này được phân loại là trang thiết bị y tế loại A. Trong khi, theo quy định của Bộ Y tế, loại A là thiết bị rủi ro thấp, chỉ cần công bố tiêu chuẩn áp dụng. Tại thời điểm tháng 12/2024, thiết bị của hãng PTW (mà Armephaco chào thầu) vẫn được Bộ Y tế công bố là loại A, do doanh nghiệp đại diện tại Việt Nam khai báo trên hệ thống quản lý trang thiết bị y tế.
Tuy nhiên, Việt Mỹ cho rằng, đây là thiết bị loại C (thiết bị rủi ro trung bình cao, phải đăng ký lưu hành và được cấp số lưu hành trước khi sử dụng hoặc đấu thầu). Sau khi có khiếu nại của Việt Mỹ, ngày 30/4/2025, Cục Hạ tầng Trang thiết bị và Công trình Y tế – Bộ Y tế ban hành công văn xác định: “Thiết bị đo liều xạ trị của hãng PTW phải được phân loại là loại C. Việc công bố loại A trước đó không phù hợp”.
Trên Hệ thống dịch vụ công trực tuyến về quản lý thiết bị y tế, tới thời điểm hiện tại, hệ thống đo liều xạ trị hãng PTW (mà Armephaco chào thầu) vẫn chưa có Giấy đăng ký lưu hành trang thiết bị y tế loại C.
Bệnh viện cũng muốn giải quyết tại toà
Tuy nhiên, trước thời điểm phiên toà diễn ra, lãnh đạo bệnh viện vẫn khẳng định không có sai sót trong gói thầu này. Trong văn bản gửi phóng viên báo Tiền Phong, lãnh đạo bệnh viện khẳng định: “Toàn bộ thông tin mời thầu, hồ sơ mời thầu, kết quả lựa chọn nhà thầu đều được đăng tải công khai trên Hệ thống mạng đấu thầu quốc gia theo quy định. Việc đánh giá hồ sơ dự thầu do tổ chuyên gia của đơn vị tư vấn đấu thầu thực hiện, căn cứ trên các tiêu chí đã được phê duyệt”.
Bệnh viện cho rằng, toàn bộ các nội dung Việt Mỹ đưa ra đều không có cơ sở pháp lý, không phản ánh đúng bản chất sự việc và trái với quy định của pháp luật hiện hành về đấu thầu.
Trong một diễn biến liên quan, Việt Mỹ từng tố cáo Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai đến Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công An. Trong công văn trả lời phóng viên báo Tiền Phong, bệnh viện cũng dẫn thông báo của cơ Cơ quan An ninh điều tra, Bộ Công An nêu rõ: “Sau khi kiểm tra, xác định không có sự việc phạm tội. Cơ quan An ninh điều tra – Bộ Công an quyết định không khởi tố vụ án hình sự.”
Tuy nhiên, theo tài liệu mà Tiền Phong có được, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai cũng từng thay đổi quan điểm về cuộc đấu thầu này. Theo đó, ngày 5/6/2025, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai ban hành Công văn số 553/BVT-TCKT gửi Công ty Armephaco, nêu: “Việc tiếp tục thực hiện hợp đồng trong điều kiện hiện nay không đảm bảo tuân thủ pháp luật, có thể phát sinh rủi ro pháp lý và ảnh hưởng đến uy tín của bệnh viện”. Bệnh viện đề nghị dừng thực hiện, tiến hành thanh lý hợp đồng và báo cáo Bộ Y tế hướng xử lý tiếp theo.
Công văn này cũng nêu rõ các hậu quả của việc chậm mua sắm như: khoa xạ trị chưa thể vận hành; bệnh nhân ung thư phải chuyển tuyến điều trị xa; nguồn vốn đầu tư bị “đọng”, công trình nhà xạ trị hoàn thiện nhưng chưa thể đưa vào sử dụng, bệnh viện không thể nhận chuyển giao các kỹ thuật mới từ bệnh viện tuyến trên vì thiếu thiết bị…
Tuy nhiên, đến thời điểm này, lãnh đạo bệnh viện vẫn quyết tâm bảo vệ quan điểm tại phiên tòa vào ngày 21/10 tới. Theo đó, bệnh viện đề nghị giữ nguyên kết quả đấu thầu đã ban hành. “Để đảm bảo tính khách quan, việc thực hiện Hợp đồng đang tạm dừng cho đến khi có phán quyết của Toà án”, bệnh viện nêu trong văn bản gửi phóng viên báo Tiền Phong.
Trong vụ việc này, đơn vị lập và đánh giá hồ sơ mời thầu là (12 ngách 562/9 Thụy Khuê, Tây Hồ, Hà Nội). Đơn vị thẩm định kết quả lựa chọn nhà thầu là (H18-TT10, KĐT mới Xuân Phương, Nam Từ Liêm, Hà Nội). Tuy nhiên, trong quyết định đưa vụ việc ra xét xử, tên của cả hai đơn vị không được nhắc đến, dù họ có vai trò quan trọng trong toàn bộ quy trình đấu thầu.
