Như mọi năm, những ngày cuối tháng 11, đầu tháng 12 thường là cao điểm ô nhiễm không khí tại Hải Phòng và nhiều tỉnh, thành phố miền Bắc.

Theo kết quả quan trắc chất lượng không khí (AQI) 48 giờ qua do Trung tâm Quan trắc môi trường miền Bắc (Cục Môi trường – Bộ Nông nghiệp và Môi trường) thực hiện, chất lượng không khí trên địa bàn thành phố ở mức rất xấu, biểu tượng màu tím.
Chất lượng không khí ở mức rất xấu
Ngày 6/12, chỉ số AQI tại Hải Phòng ghi nhận mức độ 238, đứng thứ 6/9 tỉnh, thành phố có chất lượng không khí ở mức rất xấu. Dự báo ngày 7/12, chỉ số AQI của Hải Phòng tăng lên mức 259, trở thành thành phố đứng thứ 3/9 tỉnh, thành phố có mức độ ô nhiễm không khí cao nhất cả nước.
Những tỉnh, thành có mức độ chỉ số AQI ở ngưỡng trên 200, ngưỡng rất xấu gồm có: Ninh Bình, Phú Thọ, Hải Phòng, Hà Nội, Hưng Yên, Quảng Ninh, Hà Tĩnh, Nghệ An và Thanh Hóa. Như mọi năm, những ngày cuối tháng 11, đầu tháng 12 thường là cao điểm ô nhiễm không khí tại Hải Phòng và nhiều tỉnh, thành phố miền Bắc. Bụi mịn lơ lửng trong bầu khí quyển tầng thấp, không khuếch tán được gây ô nhiễm. Thời gian này, thời tiết khô hanh chủ đạo, mức chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm lớn. Sự chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm khiến bụi mịn khó khuếch tán.

Thống kê kết quả quan trắc từ các Trạm quan trắc môi trường không khí tự động, liên tục cho thấy, giá trị bụi PM2.5 vượt giới hạn tiêu chuẩn cho phép. Theo kết quả quan trắc định kỳ do Trung tâm Quan trắc Môi trường (Sở Nông nghiệp và Môi trường thành phố) có tình trạng ô nhiễm bởi bụi lơ lửng. Nồng độ bụi mịn PM25 vào sáng ngày 6/12 ở ngưỡng là 69 μg/m3, cao gấp hơn 13 lần tiêu chuẩn cho phép, trong khi theo khuyến nghị của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) nồng độ bụi mịn cho phép chỉ là 5 μg/m3.
Con đường hình thành và sinh ra bụi mịn hầu hết từ công trình xây dựng, khí thải giao thông và công nghiệp. Các điểm nóng về ô nhiễm bụi lơ lửng bởi hoạt động công nghiệp. Tại khu vực phía Đông thành phố ghi nhận tại Khu kinh tế Đình Vũ – Cát Hải, Khu công nghiệp Đình Vũ, Khu công nghiệp An Dương (huyện An Dương)… Các điểm nóng về ô nhiễm bụi lơ lửng, tiếng ồn do hoạt động giao thông là nút giao khu vực ngã 3 Đình Vũ (quận Hải An), khu vực ngã tư Tôn Đức Thắng – Nguyễn Văn Linh.
Tại khu vực phía Tây thành phố, một số khu vực có nồng độ bụi cao hơn so với các khu vực khác như phường Hải Dương, Chí Linh, Tứ Kỳ, Bình Giang, Cẩm Giàng… là do sự tập trung của khu công nghiệp, mỏ khai khoáng và hệ thống giao thông đông đúc. Cùng với đó, hoạt động giao thông với số lượng phương tiện cơ giới ngày càng tăng, nên lượng khí thải từ ô tô các loại, xe máy, các xe cơ giới khác thường xả ra môi trường không khí các chất độc hại như CO2, NO2, SO2, VOC và bụi mịn PM10, PM2.5.

Kiểm soát chặt chẽ khu vực có nguy cơ cao
Trước tình trạng nhiều ngày chất lượng không khí ở mức rất xấu, mới đây, thành phố UBND thành phố có văn bản gửi các Sở Nông nghiệp và Môi trường; Y tế; Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng; Công an thành phố; UBND các xã, phường, đặc khu về việc triển khai các biện pháp cấp bách ứng phó với đợt ô nhiễm không khí dự báo vào cuối tháng 11, đầu tháng 12.
Theo đó, UBND thành phố giao Sở Nông nghiệp và Môi trường chủ trì cùng các cơ quan, địa phương, đơn vị liên quan: khẩn trương thực hiện các biện pháp tăng cường vệ sinh đường phố và triển khai các giải pháp giảm bụi đường; chỉ đạo các đơn vị vệ sinh môi trường, các chủ dự án đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông thực hiện ngay việc tăng cường tần suất quét đường, hút bụi; sử dụng xe chuyên dụng phun nước rửa đường tại các trục giao thông chính, cửa ngõ đô thị; hoạt động phun nước, dập bụi cần được ưu tiên thực hiện vào khung giờ thấp điểm (đêm và sáng sớm, trước 6 giờ sáng hằng ngày) để bảo đảm hiệu quả giảm nồng độ bụi tích tụ trước giờ cao điểm giao thông và tránh gây ùn tắc.

Sở Xây dựng, Công an thành phố trực tiếp chỉ đạo công an cấp xã và UBND cấp xã khẩn trương thực hiện các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hoạt động xây dựng và giao thông vận tải phát thải bụi; tăng cường kiểm tra, giám sát các công trường xây dựng trên địa bàn.
Sở Nông nghiệp và Môi trường; Ban Quản lý Khu kinh tế Hải Phòng; UBND cấp xã thực hiện các biện pháp quản lý chặt chẽ nguồn thải công nghiệp và hoạt động có công đoạn đốt tại các làng nghề; rà soát, kiểm tra việc tuân thủ quy định về bảo vệ môi trường đối với các cơ sở sản xuất công nghiệp, nhất là với cơ sở có nguồn phát thải khí thải lớn (xi măng, nhiệt điện, luyện thép…), các làng nghề có công đoạn đốt, đặc biệt cơ sở tái chế.
Cơ quan chức năng kiểm soát việc vận hành ổn định hệ thống xử lý khí thải, bảo đảm quy chuẩn kỹ thuật môi trường; khuyến khích giảm công suất hoạt động trong những ngày có diễn biến chất lượng không khí ( VN-AQI) ở mức xấu trở lên, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.
UBND các xã, phường, đặc khu cùng công an các cấp tăng cường tuần tra, kiểm soát, phát hiện và xử lý nghiêm khắc đối với hành vi đốt chất thải rắn sinh hoạt, đốt rơm rạ, phụ phẩm nông nghiệp không đúng quy định, nhất là tại khu vực giáp ranh, ven các giao lộ giao thông.
Sở Y tế chủ trì cùng Sở Nông nghiệp và Môi trường, các cơ quan truyền thông, báo chí địa phương liên tục cập nhật thông tin về chất lượng không khí, theo dõi chỉ số VN-AQI trên ứng dụng VNAir. Người dân chủ động nắm bắt thông tin dự báo, hạn chế tối đa hoạt động ngoài trời, tập thể dục ngoài trời vào buổi sáng sớm và ban đêm, sử dụng khẩu trang khi ra đường để bảo vệ sức khỏe.
BẢO CHÂU