Trong bối cảnh khối lượng rác thải sinh hoạt và công nghiệp tăng mạnh, nhiều địa phương trên cả nước, đặc biệt tại khu vực Bắc Trung Bộ, đang chịu áp lực lớn về xử lý rác, ô nhiễm môi trường và nhu cầu năng lượng. Nghệ An, tỉnh đông dân thứ tư cả nước cũng không nằm ngoài thực trạng này khi tốc độ đô thị hóa, công nghiệp, thương mại – dịch vụ tăng nhanh, kéo theo khoảng 1.200–1.400 tấn CTR sinh hoạt phát sinh mỗi ngày. Trong khi đó, hệ thống xử lý rác tại địa phương vẫn chủ yếu dựa vào chôn lấp, gây quá tải và tiềm ẩn rủi ro ô nhiễm đất, nước, không khí.
 |
| Vị trí dự án. |
Phát triển nhà máy điện rác được xem là hướng đi phù hợp xu thế, vừa giải quyết bài toán môi trường, vừa góp phần bổ sung nguồn điện sạch cho hệ thống điện quốc gia. Chủ trương này cũng phù hợp quy hoạch phát triển năng lượng tái tạo, chuyển đổi xanh và nền kinh tế tuần hoàn mà Chính phủ đang đẩy mạnh.
Khu liên hợp tái chế và xử lý CTR Ecovi tại xã Hải Lộc (trước đây thuộc huyện Nghi Lộc) được UBND tỉnh Nghệ An chấp thuận đầu tư từ năm 2011. Dự án hoàn thành xây dựng và đi vào vận hành từ năm 2020, đóng vai trò xử lý rác cho địa phương. Tuy nhiên, mô hình ban đầu chưa tích hợp phát điện và các hoạt động tái chế sâu – giá trị gia tăng thấp, hiệu quả sử dụng tài nguyên rác chưa cao.
 |
| Dự án sẽ được xây mới với tổng mức đầu tư khoảng 3.181 tỷ đồng. |
Ngày 22/1/2025, Ban Quản lý KKT Đông Nam Nghệ An đã ban hành Quyết định số 28/QĐ-KKT về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án theo hướng xây dựng mới Nhà máy điện rác Nghệ An, do Công ty Cổ phần Galax làm chủ đầu tư. Dự án điều chỉnh được xếp vào nhóm A, có quy mô lớn và thuộc diện có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường theo Nghị định 05/2024/NĐ-CP, nên phải lập lại Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) để Bộ Nông nghiệp và Môi trường thẩm định.
Theo điều chỉnh, dự án sẽ được xây mới toàn diện, áp dụng công nghệ đốt rác phát điện, kết hợp tái chế dầu thải, nhựa và xử lý chất thải y tế, hướng tới mô hình xử lý rác khép kín – tận dụng tối đa tài nguyên từ rác thải.
 |
| Dự án áp dụng công nghệ ghi lò Martin (Đức) – một trong những công nghệ đốt rác tiên tiến, phù hợp với đặc tính rác chưa phân loại tại nguồn ở Việt Nam. |
Tiến độ dự án Nhà máy điện rác Nghệ An được thiết kế theo hai giai đoạn, triển khai liên tục và có sự chuyển tiếp mạch lạc giữa các bước thủ tục, xây dựng và vận hành.
Ở giai đoạn 1, từ Quý I/2024 đến Quý II/2026, chủ đầu tư tập trung cho công tác chuẩn bị, gồm hoàn thiện hồ sơ pháp lý và tháo dỡ các hạng mục cũ để tạo mặt bằng khởi công. Từ Quý III/2026 đến Quý III/2028, dự án bước vào thi công các hạng mục chính, đồng thời mua sắm và lắp đặt thiết bị. Đến Quý IV/2028, nhà máy dự kiến vận hành thử, tiến tới đưa vào hoạt động thương mại giai đoạn 1.
Từ Quý IV/2027 đến Quý IV/2028, chủ đầu tư tiến hành thủ tục đầu tư cho giai đoạn 2. Việc xây dựng và lắp đặt thiết bị cho phần mở rộng sẽ diễn ra từ Quý I/2029 đến Quý III/2030, sau đó vận hành thử và đưa vào khai thác từ Quý IV/2030.
Tổng mức đầu tư toàn dự án khoảng 3.181,55 tỷ đồng. Trong đó, chi phí xây dựng ước tính 905,79 tỷ đồng sau thuế; riêng phần thiết bị lên tới 1.742,17 tỷ đồng sau thuế – cho thấy tỷ trọng lớn dành cho công nghệ, máy móc và hệ thống kỹ thuật của nhà máy. Ngoài ra, chi phí quản lý dự án dự kiến khoảng 31,92 tỷ đồng; tư vấn đầu tư xây dựng khoảng 61,43 tỷ đồng; cùng các chi phí khác khoảng 12,36 tỷ đồng. Chi phí lãi vay trong thời gian xây dựng ước tính 103 tỷ đồng (không chịu VAT). Dự án cũng dành khoản dự phòng gần 329,84 tỷ đồng nhằm bảo đảm an toàn tài chính trước biến động giá và khối lượng.
Riêng giai đoạn 1, tổng mức đầu tư trước thuế đạt 2.241,45 tỷ đồng; thuế VAT khoảng 224,14 tỷ đồng, nâng tổng giá trị sau thuế lên khoảng 2.538,59 tỷ đồng.
 |
| Ngày 22/1/2025, Ban Quản lý KKT Đông Nam Nghệ An đã ban hành Quyết định số 28/QĐ-KKT về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án theo hướng xây dựng mới Nhà máy điện rác Nghệ An, do Công ty Cổ phần Galax làm chủ đầu tư. |
 |
 |
Khi hoàn thiện, nhà máy sẽ có năng lực xử lý 1.500 tấn rác mỗi ngày – đêm và sản xuất 30 MW điện, hòa vào lưới điện quốc gia. Riêng chất thải y tế – loại rác đặc thù, nhiều nguy cơ lây nhiễm cũng được xử lý bằng công nghệ riêng, công suất 3 tấn/ngày. Ngoài ra, hai dây chuyền tái chế nhựa và dầu thải sẽ cho phép thu hồi tài nguyên từ rác, giảm lượng chôn lấp về mức thấp nhất.
Điểm đặc biệt của dự án là áp dụng công nghệ ghi lò Martin (Đức) – một trong những công nghệ đốt rác tiên tiến, phù hợp với đặc tính rác chưa phân loại tại nguồn ở Việt Nam. Với hệ thống này, rác sinh hoạt sau khi tiếp nhận sẽ được đưa vào hầm chứa kín, đảo trộn rồi nạp vào lò đốt nhiều cấp để đảm bảo cháy kiệt, thu hồi tối đa nhiệt năng.
Khí thải từ lò đốt được xử lý qua nhiều tầng, gồm khử NOx, xử lý khí axit, hấp phụ dioxin/furan bằng than hoạt tính và lọc bụi bằng túi vải trước khi thoát ra ống khói cao 80m. Nhiệt lượng thu hồi được đưa vào lò hơi, qua tuabin để phát điện. Tro xỉ và tro bay được thu gom, xử lý, tận dụng làm vật liệu hoặc chuyển giao cho đơn vị có chức năng tái chế.
Đáng chú ý, nơi đây sẽ không chỉ là nhà máy đốt rác đơn thuần. Chất thải y tế sẽ được hấp tiệt trùng, nghiền nhỏ rồi đốt cùng rác sinh hoạt. Dầu thải được tái chế thành nhiên liệu thông qua công nghệ cracking, còn nhựa được băm, ép, tái sinh thành sản phẩm hoặc chế thành viên nhiên liệu đốt. Mô hình này hướng tới xây dựng “vòng đời thứ hai” cho chất thải – tức là rác không chỉ được tiêu hủy mà còn được tái sinh thành tài nguyên.
Nguồn: https://kinhtexaydung.petrotimes.vn/sau-dieu-chinh-du-an-nha-may-dien-rac-nghe-an-hon-3100-ty-sap-duoc-xay-moi-734157.html
